Studio DESTRESS is een podcast van het consortium DESTRESS. Elke maand komt er een nieuwe aflevering online met achtergronden, diepteinterviews, reportages op locatie, etc.

In de tweede aflevering van het eerste drieluik gaan Christiaan Vinkers, Margriet Paalvast en Saskia Bierens de Haan onder leiding van Inge Diepman in op de vraag: wanneer heeft een nieuwe aanpak voor vroegtijdige signalering van stress kans van slagen?

Since this podcast is in Dutch, we are pleased to provide an English article which is derived from this podcast. A Dutch transcript is presented below the English text.

Stress in the workplace is a growing issue, leading to absenteeism and burnout. The DESTRESS project aims to address this by detecting stress earlier and facilitating open conversations between employees and employers. However, a key question remains: when does a new approach to early detection of stress truly have the potential to succeed?

This topic was explored in this episode of the Studio DESTRESS podcast, where experts discussed the roles of both employers and employees. It became clear that a simple technical solution alone would not be enough. The conversation highlighted the need for more attention to be placed on improving communication and organizational culture.

The importance of collaborative efforts
Christiaan Vinkers, psychiatrist and professor of stress and resilience, pointed out that one of the core issues is the lack of true collaboration between employers and employees. "Everyone wants the same thing—less absenteeism and more balance. However, you see that everyone uses slightly different terms and has slightly different priorities," Vinkers explained. According to him, the challenge is to align these differences and foster a more unified approach to managing stress. He added, “The real issue is that we often take action too late, after stress symptoms have already progressed.”

Vinkers emphasized the importance of intervening early and suggested that this is where DESTRESS can make a significant impact. "We need to start working together across boundaries to address stress proactively, rather than waiting for it to escalate."

Open communication as a foundation
A key takeaway from the discussion was the importance of fostering a culture of open communication within organizations. Margriet Paalvast, project coordinator at MIND, highlighted that early detection of stress hinges on the ability of employees to communicate their concerns openly. “It’s crucial for people to feel they can approach someone at work who will take them seriously," Paalvast said. She noted that although some companies excel in this area, many still struggle with creating an open environment.

Employers, too, need to play a proactive role in fostering this open culture. Paalvast emphasized that acknowledging stress and addressing it early requires both sides to be transparent and cooperative. This, she believes, is essential for making early intervention tools, like those offered by the DESTRESS project, truly effective.

Tools as a conversation starter, not the solution
One of the main offerings of the DESTRESS project is a tool for early detection of stress, which aims to flag warning signs before they turn into larger issues. However, Christiaan Vinkers warned that while such tools can be helpful, they are not a solution on their own. “If you introduce a technical tool without fostering dialogue and improving the organizational culture, it won’t succeed,” he said. According to Vinkers, the tool should be viewed as a starting point for conversations about stress, rather than the final answer to the problem.

The success of the tool, he added, depends largely on how it is implemented. "You need to pay attention to both the hard data—such as stress indicators—and the softer aspects, like how stress is talked about within the company," he explained.

A new approach to early detection of stress: chances of success?

Shared responsibility for stress management
Saskia Bierens de Haan, HR manager at UWV, emphasized the role of both employees and employers in managing stress. While tools can help detect stress early, it is essential that organizations create an environment where employees feel safe to discuss their mental well-being. "As an employer, we have every interest in knowing as soon as possible when someone is struggling, so we can help before the situation escalates," Bierens de Haan explained.

She also noted that the responsibility for managing stress is increasingly shifting to employees. "There’s been a clear shift over the past decade towards employees taking more ownership of their stress management," Bierens de Haan observed. However, she admitted that not all employees find it easy to take this responsibility, and employers must be prepared to support them in this process.

Overcoming barriers in the workplace
One of the major challenges in addressing stress is breaking down the barriers that prevent open communication between employees and employers. In many organizations, stress remains a sensitive topic that is not discussed until it's too late. This issue is often compounded by traditional power dynamics or taboos surrounding mental health, which can prevent workers from reaching out when they need help.

Margriet Paalvast pointed out that overcoming these barriers is crucial to making progress in stress management. "Stress doesn’t only impact the individual experiencing it; it affects the entire team. If one person is overwhelmed, others feel the pressure to pick up the slack. Addressing stress early can help prevent this domino effect,” she explained. The DESTRESS project hopes to create a shift in workplace culture, making it easier to have conversations about mental health before problems escalate.

A new kind of employer-employee relationship
In the podcast, participants largely agreed that the relationship between employers and employees must fundamentally change to effectively address stress. Vinkers stressed the importance of improving communication and collaboration: "If employers and employees learn to speak the same language when it comes to stress, we’ll be in a better position to tackle it early."

Paalvast supported this idea, noting that the most successful interventions occur when both parties take responsibility for managing stress. “It’s about working together, not against each other,” she said. Bierens de Haan echoed this sentiment, stating that early intervention tools, such as the one developed by DESTRESS, can serve as a helpful means to initiate conversations and bridge gaps in communication.

Conclusion
For a new approach to early detection of stress to succeed, it is essential that both employers and employees take shared responsibility and engage in open, ongoing dialogue about mental health. Tools like those developed by the DESTRESS project can be valuable, but they are only effective if they are used to foster communication, rather than serve as a standalone solution. As Vinkers aptly put it: "Without a focus on dialogue and culture, a technical solution will never truly work."

Do you have questions or suggestions? Send an email to info@destress-project.nl.

Een nieuwe aanpak voor vroegsignalering van stress: kans van slagen?

Stress op de werkvloer is een groeiend probleem dat leidt tot verzuim en burn-outs. Het DESTRESS project richt zich op het vroegtijdig signaleren van stress en het bevorderen van open gesprekken tussen werknemers en werkgevers. De centrale vraag blijft echter: wanneer heeft een nieuwe aanpak voor vroegsignalering van stress echt kans van slagen?

Dit onderwerp werd besproken in de tweede aflevering van de Studio DESTRESS podcast, waarin experts spraken over de rollen van zowel werkgevers als werknemers. Al snel werd duidelijk dat een simpele technische oplossing niet voldoende is. Het gesprek benadrukte de noodzaak om meer aandacht te besteden aan communicatie en de cultuur binnen organisaties.

Het belang van samenwerking
Christiaan Vinkers, psychiater en hoogleraar stress en veerkracht, wees erop dat een van de belangrijkste problemen ligt in het gebrek aan echte samenwerking tussen werkgevers en werknemers. "Iedereen wil hetzelfde: minder ziekteverzuim en meer balans. Maar je merkt dat iedereen net andere woorden gebruikt en net andere prioriteiten heeft," legde Vinkers uit. Volgens hem ligt de uitdaging in het op één lijn brengen van deze verschillen en het bevorderen van een gezamenlijke aanpak om stress te beheersen. Hij voegde toe: “Het echte probleem is dat we vaak te laat in actie komen, wanneer de stressklachten al vergevorderd zijn.”

Vinkers benadrukte het belang van vroegtijdig ingrijpen en suggereerde dat DESTRESS hier een grote impact kan maken. "We moeten leren om over grenzen heen samen te werken om stress proactief aan te pakken, in plaats van te wachten tot het escaleert."

Open communicatie als basis
Een belangrijke conclusie uit het gesprek was dat open communicatie binnen organisaties cruciaal is voor een succesvolle aanpak van vroegsignalering. Margriet Paalvast, projectcoördinator bij MIND, legde uit dat vroegsignalering van stress afhangt van de mogelijkheid van werknemers om hun zorgen openlijk te delen. “Het is essentieel dat mensen het gevoel hebben dat ze naar iemand op het werk kunnen stappen die hen serieus neemt," aldus Paalvast. Ze merkte op dat, hoewel sommige bedrijven hier goed in zijn, veel organisaties nog worstelen met het creëren van een open werkomgeving.

Ook werkgevers spelen een belangrijke rol in dit proces. Paalvast benadrukte dat het erkennen van stress en het vroegtijdig aanpakken ervan transparantie en samenwerking van beide kanten vereist. Dit is volgens haar essentieel om vroegsignaleringstools, zoals die van het DESTRESS project, echt effectief te maken.

Tools als gespreksstarter, niet de oplossing
Eén van de belangrijkste resultaten van het DESTRESS project is een tool voor vroegtijdige signalering van stress, die waarschuwingssignalen opspoort voordat problemen groter worden. Christiaan Vinkers waarschuwde echter dat, hoewel dergelijke tools nuttig kunnen zijn, ze op zichzelf geen oplossing vormen. “Als je alleen een technische tool introduceert zonder aandacht voor de dialoog en de organisatiecultuur, zal het niet slagen,” zei hij. Volgens Vinkers moet de tool worden gezien als een middel om gesprekken over stress op gang te brengen, in plaats van de definitieve oplossing voor het probleem.

Het succes van de tool hangt volgens hem grotendeels af van hoe deze in de organisatie wordt geïmplementeerd. "Je moet niet alleen letten op de harde gegevens, zoals stressindicatoren, maar ook op de zachtere aspecten, zoals hoe er binnen de organisatie over stress wordt gesproken," legde hij uit.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid voor stressmanagement
Saskia Bierens de Haan, HR-manager bij UWV, benadrukte de rol van zowel werknemers als werkgevers bij het beheersen van stress. Hoewel tools kunnen helpen stress vroegtijdig te signaleren, is het essentieel dat organisaties een omgeving creëren waarin werknemers zich veilig voelen om hun mentale welzijn te bespreken. "Als werkgever hebben we er alle belang bij om zo snel mogelijk te weten wanneer iemand het moeilijk heeft, zodat we kunnen helpen voordat de situatie escaleert," legde Bierens de Haan uit.

Ze merkte ook op dat de verantwoordelijkheid voor het beheren van stress steeds meer naar de werknemers verschuift. "Er is de afgelopen tien jaar een duidelijke verschuiving geweest waarbij werknemers meer verantwoordelijkheid hebben genomen voor hun stressmanagement," zei Bierens de Haan. Toch gaf ze toe dat het voor veel werknemers nog steeds moeilijk is om deze verantwoordelijkheid op zich te nemen, en dat werkgevers hen hierin moeten ondersteunen.

Barrières op de werkvloer overwinnen
Eén van de grootste uitdagingen bij het aanpakken van stress is het doorbreken van de barrières die open communicatie tussen werknemers en werkgevers verhinderen. In veel organisaties blijft stress een gevoelig onderwerp dat pas wordt besproken als het te laat is. Dit probleem wordt vaak versterkt door traditionele machtsdynamieken of taboes rond mentale gezondheid, waardoor werknemers zich geremd voelen om hulp te zoeken wanneer ze het nodig hebben.

Margriet Paalvast benadrukte dat het overwinnen van deze barrières cruciaal is om vooruitgang te boeken in stressmanagement. "Stress heeft niet alleen impact op de persoon die het ervaart, het beïnvloedt het hele team. Als één persoon overbelast is, voelen anderen de druk om het werk over te nemen. Het vroegtijdig aanpakken van stress kan deze domino-effecten helpen voorkomen,” legde ze uit. Het DESTRESS project hoopt een verschuiving te creëren in de werkcultuur, zodat gesprekken over mentale gezondheid eerder plaatsvinden, voordat de problemen verergeren.

Een nieuwe soort werkgever-werknemer relatie
In de podcast waren de deelnemers het er grotendeels over eens dat de relatie tussen werkgevers en werknemers fundamenteel moet veranderen om stress effectief aan te pakken. Vinkers benadrukte het belang van verbeterde communicatie en samenwerking: "Als werkgevers en werknemers leren dezelfde taal te spreken als het gaat om stress, zullen we beter in staat zijn om het vroegtijdig aan te pakken."

Paalvast ondersteunde dit idee en merkte op dat de meest succesvolle interventies plaatsvinden wanneer beide partijen verantwoordelijkheid nemen voor het beheersen van stress. "Het gaat erom samen te werken, niet tegen elkaar," zei ze. Bierens de Haan onderschreef dit gevoel en gaf aan dat vroegsignaleringstools, zoals die van DESTRESS, kunnen dienen als een nuttig middel om gesprekken te starten en de communicatiekloof te overbruggen.

Conclusie
Voor een nieuwe aanpak van vroegsignalering van stress om succesvol te zijn, is het essentieel dat zowel werkgevers als werknemers gedeelde verantwoordelijkheid nemen en open, voortdurende dialogen aangaan over mentale gezondheid. Tools zoals die ontwikkeld door het DESTRESS project kunnen waardevol zijn, maar ze zijn alleen effectief als ze worden gebruikt om communicatie te bevorderen, in plaats van als een op zichzelf staande oplossing. Zoals Vinkers treffend zei: "Zonder aandacht voor dialoog en cultuur zal een technische oplossing nooit echt werken."

Heb je vragen of suggesties? Stuur een e-mail naar info@destress-project.nl.