METC-aanvraag ingediend voor DESTRESS-cohortstudie

Afgelopen maand diende het DESTRESS-team de METC-aanvraag (Medisch Ethische ToetsingsCommissie) in voor de grote cohortstudie die in 2026 van start gaat. De aanvraag werd gecoördineerd door Sophie Bögemann, postdoc aan het Radboudumc. Samen met veel mensen uit het consortium werkte zij het afgelopen half jaar aan de aanvraag. De METC-goedkeuring is een belangrijke stap naar de uitvoering van de cohortstudie. Inmiddels is de eerste reactie van de METC binnen.

METC-goedkeuring als randvoorwaarde voor de cohortstudie
De METC beoordeelt of onderzoeksplannen medisch-ethisch verantwoord zijn: of deelnemers niet te zwaar worden belast, of het haalbaar is wat onderzoekers vragen, en of de verhouding tussen belasting en verwachte opbrengst in balans is.

De cohortstudie vormt een belangrijk onderdeel van DESTRESS. Gedurende een jaar worden duizend werkenden uit verschillende sectoren gevolgd. De studie onderzoekt welke factoren stressgerelateerde mentale gezondheidsproblemen kunnen voorspellen bij werknemers, en welke factoren bijdragen aan veerkracht. Deelnemers vullen een jaar lang dagelijks korte vragenlijsten in via een app die hun stemming, stressgevoelens en dagelijkse ervaringen volgt. Op verschillende momenten tijdens de studie vullen ze ook meer uitgebreide vragenlijsten in, over bijvoorbeeld hun leefstijl, werkdruk, sociale steun en herstel. Daarnaast dragen ze een smartwatch die continu hartslag, slaap en beweging meet.

Binnen het cohort worden ook twee deelstudies uitgevoerd. In de eerste deelstudie worden externe stressoren op de werkvloer in kaart gebracht met observaties, interviews en sensoren in ten minste drie verschillende werkomgevingen. In de tweede studie krijgt een deel van de duizend deelnemers extra metingen, zoals MRI-scans en biologische analyses van speeksel. “Zo kunnen we echt het complete plaatje goed onderzoeken,” aldus Sophie.

Haalbaar en proportioneel
Het proces om de METC-aanvraag te schrijven was een flinke klus, vertelt Sophie. “Zo’n aanvraag is niet alleen schrijven. Het gaat ook om alle beslissingen die erbij komen kijken, zoals welke metingen je wanneer wil doen. Met welke vragenlijsten meet je bijvoorbeeld stress symptomen het best en met welke frequentie neem je die vragenlijsten dan af? We willen een wearable gebruiken, maar welke dan? Dus daar hebben we heel veel discussies over gehad.” Tijdens een ‘design sprint’ in Oegstgeest in april dacht het hele consortium mee over de opzet van de studie. “Dat was heel leuk,” vertelt Sophie. “In twee dagen hebben we met alle belanghebbenden gebrainstormd over hoe we de studie nu eigenlijk op willen gaan zetten. Dus dat was echt een superfijn begin.” Op basis van die uitkomsten ging Sophie, in nauwe samenwerking met DESTRESS-collega’s Carlijn Vrins en Mark Siertsema, aan de slag om het onderzoeksprotocol verder uit te werken.

De eerste reactie van de METC is inmiddels binnen. “Ik vond het erg meevallen,” zegt Sophie, “maar ze vragen ons wel om te reflecteren op de haalbaarheid en proportionaliteit. Ze denken dat het best wel veel is wat we vragen. Is dat wel gerechtvaardigd?” De komende weken werkt het team de feedback verder uit, met als doel begin december een herziene versie in te dienen.

Na goedkeuring: werving van start
Als de METC definitieve goedkeuring geeft, volgt nog een laatste stap: de lokale uitvoerbaarheidstoets bij alle deelnemende onderzoekscentra. Sophie: “Zodra dat is ingediend en goedgekeurd, kan de werving van de deelnemers echt van start.” De planning is om begin 2026 van start te gaan met de werving van deelnemers.